1⃣ امام صادق(ع) در توصیف منزلت ولایی حضرت عباس(ع) فرمودند:
كانَ عَمُّنَا العَبّاسُ بنُ عَلِيٍّ نافِذَ البَصيرَةِ صُلبَ الإيمانِ جاهَدَ مَعَ أبي عَبدِاللَّهِ و أبلی بَلاءً حَسَناً و مَضي شَهيدَاً
«عموي ما؛ عبّاس بن علی، داراي بصیرتی نافذ و ايماني راسخ بود همراه با اباعبدالله جهاد كرد و نيك آزمايش داد و به شهادت رسيد.»
📖عمدة الطّالب ص ۳۵۶
2⃣ در معالی السّبطین آمده است که امام علی(ع) در بستر شهادت به حضرت عباس فرمودند:
وَلَدی وَ سَتَقرّ عینی بک فی یوم القیامة
«فرزندم؛ بزودی چشمم در قیامت به وسیله ی تو روشن خواهد شد.»
👌صد البته که فضیلت حضرت اباالفضل نه به قامت رعنایش بود و نه جمال دلربایش، بلکه ایشان را ادب و معرفت و ایمان استوار و اطاعت محض از اوامر الهی، به این مقام عظمی رساند. لذا آنچه که از حضرت عباس برای اهل البیت مایه ی زینت و مباهات؛ و برای امیرالمومنین موجب روشنی چشم شد، قامت نیکو و چهره ی زیبای قمر بنی هاشم نبود بلکه سنگینی ایمان و وزانت تقوایی ایشان بود.
❤️در همین ارتباط، اميرالمؤمنين(ع) میفرمایند:
🔰وَ اللَّهِ مَا سَأَلْتُ رَبِّي وَلَداً نَضِيرَ الْوَجْهِ وَ لَا سَأَلْتُهُ وَلَداً حَسَنَ الْقَامَةِ وَ لَكِنْ سَأَلْتُ رَبِّي وُلْداً مُطِيعِينَ لِلَّهِ خَائِفِينَ وَجِلِينَ مِنْهُ حَتَّى إِذَا نَظَرْتُ إِلَيْهِ وَ هُوَ مُطِيعٌ لِلَّهِ قَرَّتْ بِهِ عَيْنِي
«به خدا قسم، من از پرودگارم نه فرزند زيبا رو خواسته ام و نه فرزندی نيكو قامت، بلکه از خدايم فرزندانی خواستم که مطيع فرمان خداوند باشند، خداترس باشند، تا هروقت ديدگانم به آنها افتاد که در حال اطاعت خداوند هستند، چشمم روشن شود.»
📖بحار، ج ۴۳، ص۲۷۹
✅پس مداحان مستحضر باشند که قسم جلاله امامشان این بوده که هرگز برای جمال زیبای فرزندان خود دغدغه و مسالت نداشته اند(هر چند جمال نیکو یک فضیلت و نعمت خدادادی است که کسی حتی امام نمیخواهد از آن برای فرزندانش بی بهره باشد لکن منظور این است که برای امام آن چیزی که دغدغه و تمنای اصلی او از رب العالمین است؛ داشتن فرزند صالح میباشد) لذا شایسته نیست در مقام مدح اباالفضل العباس؛ بیشتر شعر و مناقب خوانی در مرثیه یا مولودی را به قامت زیبا و جمال نیکوی ایشان معطوف کنند و از آن شاکله ی ایمانی و تقوایی ایشان خود و دیگران را مغفول نمایند.
3⃣ منقول است وقتی روز قیامت برپا میشود و شرایط برای اهل محشر دشوار میشود، رسول الله، امیرالمومنین را بسوی حضرت فاطمه(س) میفرستد تا در مقام شفاعت حاضر شود. علی(ع) به فاطمه(س) میگوید: ای فاطمه! از اسباب شفاعت چه چیزی نزد توست و برای امروزی که فزع اکبر در آن است، چه چیزی ذخیره کردی؟ فاطمه(س) پاسخ میدهد:
🔰یا امیر المؤمنین ! کفانا لاجل ِ هذا المقام ِ الیدان ِ المَقطوعتان ِ مـِـن ابنی العباس “
«یا امیر المؤمنین ! در این جایگاه شفاعت، دو دست بریده پسرم عباس برایمان کفایت میکند.»
📖معالی السبطین ج۱ ص۴۵۲
✅طبق روایات، حضرت زهرای اطهر سلام الله علیها امّ المومنین و مادر معنوی و ولایی مومنان هستند.
4⃣ امام سجاد(ع) عموی خود عباس را چنین توصیف می‌فرماید:
جرَحِمَ اللَّهُ عَمِیَّ الْعَبَّاسَ فَلَقَدْ آثَرَ وأَبْلی وفَدی أَخاهُ بِنَفْسِهِ حَتَّی قُطِعَتْ یَداهُ فَأَبْدَلَهُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ مِنْهُما جِناحَیْن یَطیرُ بِهِما مَعَ الْمَلائِکَةِ فی الْجَنَّةِ کَما جُعِلَ لِجَعْفَرِ بْنِ أَبی طالِبْ علیه السلام؛ وَإنَّ لِلْعَبّاسِ عِنْدَ اللَّهِ تَبارَکَ وَتَعالی مَنْزِلَةٌ یَغبِطَهُ بِها جَمیعَ الشُّهدَاءِ یَوْمَ القِیامَة.
«خدا عمویم عباس را رحمت کند که همانا ایثار کرد و امتحان داد و جان خود را فدای برادرش کرد تا آنکه دست‌هایش از پیکر جدا گردید. آنگاه خداوند به جای آنها دو بال به وی عنایت فرمود که در بهشت همراه فرشتگان پرواز کند؛ همان‌سان که برای جعفر طیار قرار داد.(کنایه از عروج گرفتن ایشان در فضای بیکران عالم قدس و وادی قرب است)عباس نزد خداوند مقامی دارد که همه شهدا در قیامت بدان غبطه می‌خورند.»
📖بحار الانوار ج۴۴ص۲۹۸
5⃣ همچنین در فرازی از زیارت نامه ایشان از لسان مبارک امام صادق چنین آمده است:
«گواهی می‌دهم که تو در خیر خواهی امّت، نهایت سعی و تلاش را کردی و تا آخرین توان خود برای پیروزی دین اهتمام ورزیدی تا اینکه خداوند تو را در مقام رفیع شهیدان برانگیخت و روح تو را با ارواح سعادتمندان پیشگاه خدا محشور کرد و خداوند از بهشتش عالی‌ترین وشکوه‌مندترین جایگاهش را به تو عنایت فرمود و نام تو را در بلندترین و باشکوه ترین جایگاه‌های عالم بلند کرد و تو را با پیامبران، صادقان و صالحان که برترین رفیقان هستند، محشور فرمود.»
📖بطل العلقمی، ج ٢، ص ٣١١